Początek roku sprzyja zmianom – w strefie prywatnej, zawodowej i finansowej. Łatwiej wtedy, na fali energii i perspektywy nowego roku, planować i wyznaczać cele. To doskonały moment, aby zrobić porządek w domowych finansach i zobaczyć, ile realnie wydajemy, na co i gdzie poszukać oszczędności. Budżet domowy to rozwiązanie dla każdego i zdecydowana większość powinna go choćby w podstawowym zakresie prowadzić. Jak to zrobić? Od czego zacząć i co będzie potrzebne?

Budżet domowy to narzędzie, dzięki któremu łatwiej jest kontrolować i zaplanować wydatki, zacząć oszczędzać, a w razie potrzeby wprowadzić zmiany w sytuacji finansowej. Do prowadzenia budżetu możemy wykorzystać specjalny szablon stworzony w formularzu Excel lub gotowy plik PDF. Jednak, aby zacząć go prowadzić wystarczy nam kartka i długopis.

Jeśli jesteś na początku swojej przygody z budżetem domowym warto także przez cały poprzedni miesiąc zbierać i zapisywać wszystkie paragony, wydatki i koszty. Dzięki temu będziesz mieć realny pogląd na to, na co wydajesz pieniądze. Przez pierwsze miesiące spisywanie paragonów może być pomocne, aby już w kolejnych pracować jedynie z budżetem.

Następnie budżet robisz co miesiąc, planując, analizując, wyciągając wnioski i ciesząc się uporządkowanymi finansami i rosnącą "poduszką bezpieczeństwa".

Po co robić budżet domowy?

Budżet domowy nie jest tylko narzędziem dla osób, które dysponują dużą gotówką i nie wiedzą, jak zaplanować jej wykorzystanie. Paradoksalnie doskonale sprawdza się u tych, którzy mają mniejsze zarobki, a przy tym wciąż rosnące wydatki. Pozwala zobaczyć luki, ale i ucieczkę pieniędzy na rzeczy zupełnie niepotrzebne. Sporządzenie budżetu to spojrzenie z lotu ptaka na swoją sytuację finansową, wyznaczenie sobie hierarchii ważności wydatków, nauka dysponowania gotówką i w końcu realizacja swoich celów finansowych.

Ważne!

Budżet przygotowujesz zawsze przed danym miesiącem – planując na podstawie posiadanych danych, ile wydasz, ile Ci zostanie i ile zaoszczędzisz.

W skrócie budżet domowy polega na:

• Podliczeniu wszystkich swoich pieniędzy,
• Rozdysponowaniu ich w skali danego miesiąca zgodnie z ważnością wydatków,
• Podliczeniu na koniec miesiąca faktycznych wydatków w ciągu miesiąca,
• Analizie założonych i realnych wydatków oraz wyciągnięcie wniosków,
• Przygotowanie lepszego planu na kolejny miesiąc.

Nadrzędny cel budżetu domowego

Wszystko to, co napisaliśmy wyżej jest bardzo ważne, ale z punktu widzenia osoby, która nigdy wcześniej nie prowadziła budżetu domowego może wydawać się działaniem bez większego celu. A w pracy z budżetem właśnie o taki cel nadrzędny chodzi i powinna być nim "poduszka bezpieczeństwa", czyli jednym słowem oszczędności, które w razie nieprzewidzianej sytuacji, utraty pracy lub innego niepowodzenia zabezpieczą Ciebie i Twoją rodzinę. Przyjmuje się, że jest to minimum wysokość zarobków z 6-ciu miesięcy.

Oczywiście wraz z kolejnymi celami oszczędnościowymi kwota ta powinna się zwiększać, ale ta bazowa poduszka to właśnie zarobki z 6 miesięcy, czyli pieniądze pozwalające pozostać bez żadnego dochodu przez pół roku. Zanim jednak zaczniesz odkładać na poduszkę bezpieczeństwa pierwszym celem powinna być gotówka na czarną godzinę i jej wysokość to 2000 zł. Ta kwota da Ci namiastkę spokoju i sprawi, że szybciej poczujesz, jak ważne w Twoim życiu są oszczędności.

Od czego zacząć budżet domowy?

Na początek wypisujesz wszystkie wydatki, jakie ponosisz w scali miesiąca. Wpisujesz tutaj nie tylko czynsz za mieszkanie, ratę kredytu, pożyczkę online, ale także każde zakupy w sklepie, kawę na mieście, kosmetyki oraz wszelkie inne koszty. Po podliczeniu daje to pogląd na to, ile kosztuje Twoje życie i poszczególne jego elementy.

Warto w tym momencie od razu podzielić swoje koszty według hierarchii ważności. Zupełnie naturalnym jest, że do życia potrzebujesz dachu nad głową wraz z mediami, jedzenia, ubrania oraz opieki medycznej. Bardzo ważne będą wszelkie zobowiązania, które trzeba spłacać w terminie. Natomiast łatwiej zrezygnować z kawy na mieście, kupowania książek lub kolejnej torebki.

Zabieg ten pozwoli także szybko oddzielić te koszty, z których w razie trudniejszej sytuacji materialnej lub awarii zrezygnujesz.

Budżet domowy – planuj swoje wszystkie wydatki

Teraz zaczyna się właściwe prowadzenie budżetu domowego, ponieważ czas na wypisanie wszystkich wydatków i przyporządkowanie im odpowiedniej kwoty, która powinna na nie wystarczyć. Właśnie po to było wykonanie całej wcześniej pracy i analizy, aby mieć konkretną wiedzę o tym, ile i na co wydajesz.

Po rozpisaniu wydatków na dany miesiąc i zestawieniu ich z zarobkami zobaczysz, czy coś jeszcze zostaje i możesz tę nadwyżkę wpłacić na poduszkę bezpieczeństwa, czy może jesteś na minusie i wtedy trzeba będzie wdrożyć plan naprawczy – usunąć nadprogramowe i nie niezbędne wydatki.

Jeśli druga sytuacja powtarza się w każdym miesiącu konieczne będzie znalezienie dodatkowego źródła pieniędzy – praca po godzinach, sprzedaż nieużywanych rzeczy czy poszukanie oszczędności w codziennych zwyczajach.

Co wpisujemy w budżet domowy?

Jak może wyglądać lista naszych wydatków? Poniżej propozycja pozycji, które mogę się na niej znaleźć z uwzględnieniem wydatków stałych, jak i tych okazjonalnych.

Wydatki stałe

• Czynsz za mieszkanie
• Opłaty za media, telefony i internet,
• Rata kredytu za mieszkanie,
• Inne raty, np. za sprzęt lub pożyczki,
• Koszty transportu (paliwo, bilety),
• Koszty kosmetyków i chemii gospodarczej,
• Koszty jedzenia,
• Oszczędności.

Wydatki jednorazowe:

• Zakup leków, prywatnych wizyt u lekarza, dodatkowych badań,
• Prezenty dla bliskich z okazji urodzin, dnia Dziadków czy Świąt,
• Przegląd techniczny i ubezpieczenie samochodu,
• Podatek za nieruchomość i ubezpieczenie na życie,
• Ubrania i obuwie,
• Wyjścia i rozrywka – do kina, do restauracji, do sali zabaw.

Okazyjne, zaplanowane wcześniej lub niespodziewane wydatki:

• Wyjazdy wakacyjne lub weekendowe,
• Naprawa samochodu,
• Zakup nowego sprzętu (pralka, lodówka, itp.),
• Remont mieszkania.

Analiza i nowy budżet miesięczny

Po rozpisaniu kosztów i ustaleniu ich wielkości wchodzisz w nowy miesiąc i normalnie funkcjonujesz aż do momentu, kiedy trzeba będzie przygotować kolejny budżet. Wtedy sprawdzasz, czy udało się spiąć w zaplanowanej kwocie – jeśli tak to doskonale, możesz przepisać go na kolejny miesiąc i ułożyć pod kolejne wydatki. W przypadku, gdy coś poszło nie tak i więcej pieniędzy zostało wydanych niż zarobionych to konieczne będzie wyciągnięcie wniosków i modyfikacja budżetu.

Czasami wystarczy przesunąć poszczególne koszty, odjąć tam, gdzie to możliwe, a dodać w innym miejscu. Gdy nie uda się tego zrobić, bo nasze potrzeby są wyraźnie większe niż wysokość zarobków, konieczne będzie poszukanie sposobów na zwiększenie puli pieniędzy.